UMUDUMUZ FINDIK
Bundan elli yıl önce fındık parlayan bir yıldız gibiydi. Herkes fındık bahçelerinin gözünün içine bakıyordu. Çoğu mısır üretimi için kullanılan araziler bir bir fındık bahçesine çevriliyordu. Çoğu diyorum; çünkü Karadeniz Bölgesinde de arazinin büyük bölümü mısır tarlalarından oluşuyordu. O yıllarda özellikle köylerde herkes mısır ekmeği yiyordu. İlkokul öğretmenimin bununla ilgili bir tespitini yazmadan geçemeyeceğim. Öğretmenime göre: Karadeniz’de bir yıl mısır az olmuş. Karadenizli: ‘Az kalsın buğday yiyecektuk.’ Demiş. Diyerek bize takılırdı.
Fındık o kadar kıymetli idi ki; hırsızlığa karşılık sabahlara kadar fındık bahçelerinde nöbet tutulur, devletin belirlediği toplama gününden önce toplanır, devletin kontrolünden kurtarmak için evin, ahırın, samanlığın zulalarına saklanır, sonra da birden pazara çıkarılırdı. Elek, patoz yoktu. Tırmıklar revaçtaydı. Köylerdeki az sayıda buluna açık alanlarda sıra ile kurutulur, imece usulsü ile kavşakta kalanlar ayıklanırdı.
Fındığın bu denli değerli olmasının en önemli nedeni: Bölgenin tek geçim kaynağı olması idi. Fındığı az olanlar ya da hiç olmayanlar öncelikle İstanbul’a, biraz daha büyük düşünenler ise Almanya’ya iş aramaya gitmenin yollarını zorlarlardı. Nitekim o yıllar benim köyümden de hem İstanbul’a, hem de Almanya’ya gidenler olmuştu. O yıllarda fındık iki sınıf yaratmıştı. Fındık ile geçinip köyde yaşayanlar, fındık üreticisi olmadığı için geçimini gurbette sağlayanlar.
Zamanla fındıktan geçinenlerin sayısı artmış, gurbetten dönüşler başlamıştır. 1970 li ve 1980 li yıllarda fındık Fiskobirlik’in de katkısı ile zirvelere çıkmıştır. Ancak bu yıllardan itibaren fındık dışında başkaca ürünlerin de yetiştirilebileceği Samsun, Bolu, Adapazarı gibi illerde de fındık yetiştirilmeye başlanması, fındığın kredisini zayıflatmaya başlamıştır. İşte bu tarihlerde bu tehlikeyi hisseden siyasi iktidar, fındık üretim alanlarını sınırlayan bir yasa çıkarmış ve yeni illerin bu modaya katılmasını engellemek istemiştir. Fakat maalesef bu çaba sadece bir istek olarak kalmıştır. Yasa çıkmış ancak seçim ve oy endişesi ile uygulanamamıştır. Halen de söz konusu yasa vardır. Halen de uygulanamamaktadır.
Umudumuz olan fındık 1980 li yıllardan sonra ve bugün hala umudumuz olabilecek midir? Bu konuyu da gelecek hafta bu sütunlarda okumak dileğiyle…
.jpg)
