UMUDUMUZ FINDIK (2)
Siyasi iktidarın fındık alanlarını sınırlayan yasasına karşın olan olmuş ve fındık yetiştirme alanları almış başını yürümüştür. Kalite olarak bizim fındığımıza eşit olamasa da İtalya ve İspanya gibi ülkelerin de dünya piyasalarına girmesi, Fiskobirlik gibi dev bir üretici kooperatifinin siyasi nedenlerle passivize edilmesi fındık üreticisini hayal kırıklığına uğratmıştır. Dolayısıyla fındık bugün umut olmaktan çıkmıştır.
Yöremizde bugün hala geçimini fındıktan sağlayanların varlığını inkar edemeyiz. Harcamalarının çok üstünde fındık üretenler vardır. Ancak bunlar bir elin parmaklarını geçemeyecek kadar azdır. Fatsa ve Çevre İlçeler Kalkınma Kurultayında da bu konu hemen her yıl ana konu olarak ele alınmıştır. Gerçi fındığın kaderi kurultay günlerine göre de değişime uğramıştır. Fiyatlardaki istikrarsızlık, don ve iklim şartları ve ayrıca dünyadaki genel manada oluşan ekonomik değişiklikler bugün fındık ürününü başka bir koltuğa oturtmuştur.
Bugün fındık üreticisi birçok aile ikinci bir gelir kaynağına sahip olabilme bilincindedir. En azından köylerde bakkallık, şehirlerde başkaca bir ticaret yapmaktadırlar. Hiç değilse büyük şehirlerde inşaat ustası ya da amele olarak aile bütçesine katkı sağlamaya çalışmaktadırlar. Daha önce de belirttiğimiz gibi fındık artık umut değildir. Bu yıl son günlerde geçen yılın iki katına alıcı bulabilmektedir. Bir yıl hatta bir ay sonra fiyatın ne olacağının garantisi yoktur. Bazı üreticiler fındık bahçelerini meyve bahçesine dönüştürmüştür. Bu da fındığın umut olmaktan çıktığının göstergesidir.
Peki ama bu iniş çıkışlar düzeltilemez mi?
Aslında yıllarca bunun savunması yapılmıştır. Ne yazık ki daha önce istikrarlı fiyat politikası için öneride bulunanlar, yetki sahibi olunca üreticinin durumunu unutmuşlardır. Ülkede ideal bir tarım politikasının olmaması asıl nedendir. Fiyatları arz-talep politikası belirlemektedir. Rekolte genellikle bir yıl fazla, bir sonraki yıl az olmaktadır. Hal böyle olunca rekoltenin yüksek olacağı yıllarda fiyatların düşmesini engelleyecek bir sistem düşünmek gerekmektedir. Bu da güçlü bir kuruluşun, devlet desteği ile üreticiden aldığı fındığın tamamını dünya piyasalarına sunmadan bir sonraki yıla saklaması ile mümkün olabilir. Bu ve benzeri tedbirlerin alınmaması halinde fındık itibar açısından iniş ve çıkışlara devam edecektir. Ancak istikrarlı ve uzun dönemli politikalarla fındık umut olabilir.