NİSAN YAĞMURU
Nisan yağmuru altındır diye bir sözümüz vardır. Eskiler başınızı açın Nisan yağmuru başınızada yağsın diyorlardı. Yaşı ilerlemiş bir insanın bu seneki gibi yağmursuz Nisan ayı görmedim. Elbetteki bu: Özellikle fındık mahsulünü etkiler. Nisan ayı aynı zamanda fındığın doğuş ayıdır. Mayıs ayı doğumu fındıklar genelde tekleme olur veya az bir kurak gördümü düşer. Yani bu yıl iklim müsait gibi görünsede fındık doğumu çok az. Yapılacak tek çare, doğan fındığı iyi beslemek ve az doğumu bir derece telafi etmeye çalışmak. Herhalde bununda tek çaresi mevcut fındık ürününü yaprak gübresiyle yapraktan beslemek. Bu konuda tarım teşkilatıyla el birliği yapmak. Bizim çiftçimiz genelde babadan gördüğü şekilde tarım yapmayı tercih ediyor. Tarım teşkilatıyla tarımsal bilgisini geliştirme yoluna gitmeyi ihmal ediyor. Bir başka hatamız daha var. Rekolteyi olduğundan bile daha fazla tesbit ve ilan ediyoruz. Burada hata daha ziyade tarım teşkilatlarının. Ancak çiftçilerde buna müdehale etmeliler. Avrupalı içerdeki ajanlarıyla zaten bunu tesbit etmeye çalışıyor. Biz hiç değilse onlara yardımcı olmayalım. Hatta rekolteyi düşük tesbit edip avrupalı alıcıların kafasını karıştıralım.
Bu sene Toprak Mahsulleri elindeki fındığı ileri sürerek fiyatı düşürdü. Kendiside yeterli fındığı satamadı. Biz bu işleri beceremiyoruz. Fındıkta dünya birincisi iken akılcı bir fındık politikası izleyememek bizim için bir eksiklik. Bunu mutlaka düzeltmeliyiz. Bize göre çiftçiler bu konuda bir derece yetişti. Durumuda iyiye gittiği için biraz fazla fındık yapan çitçiler fındıklarını bekleterek piyasayı yükseltmek istiyorlar. Bunda başarılıda oluyorlar. Ancak aileler bölünmüş, bir kısmı İstanbul’a taşınmışlar. Gurbetçiler fındık zamanı buraya gelip hisselerine düşen fındığı alıp fiyat gözlemeden satmak zorunda kalıyorlar. Bunların fındığıda yekün tutuyor. Avrupalı alıcı bu fındıkları alarak ilk ihtiyacını karşılıyorlar. Oda fındığı bekletip piyasayı yükseltmek isteyenleri zora sokuyor. Bir başka konuda fındık tüccarları fındığı değerlendirip para kazanma yoluna gitmeleri gerekirken fındık fiyatını düşürüp öyle fındık almak istiyorlar. Çiftçiyi koruyup fındığı değerlendirme yoluna gitmek onların ticaret anlayışında yok. Buda fiyatların yükselmesini zorlaştırıyor.
BİZE GÖRE FINDIK FİYATINDA ÇARE
Yukarıda da arz ettiğimiz gibi dünya fındık üretiminde bir numurayız. Ama bunu değerlendiremiyoruz. Birezilya’da kahve üretimnde bir numara ama kahve fiyatlarını düşürmemek için kahveyi eleyip elek üstünde kalanı dünya piyasalarına göre dengeliyor ve elek altı olan kahveyi imha ediyormuş. Belkide şimdi atık kahveyi yakacak yerde çürütüp gübre yapıyordur. Bizim fındığımızda öyle bir durum yok. İncesi, buruşuğuda yenilebiliyor. Bizde fındığı eleyip elek üstü fındığı bir numara olarak dünya piyasalarına arz ederiz. Fındık rekoltesine göre eleklerin gözünü ayarlarız. (fındığın az olmasıda Allah’tan cc. bir dengedir.) Dünya piyasalarına fındık satan diğer devletleri bir derece zora sokarız. Bunu yapmak mümkün. Elek altı fındığıda büyük ambalajlı olarak fındık ezmesi yaparız. Bir numara fındığı dünya piyasalarına iyi bir fiyatla satarsak elek altı fındığın fiyatını düşürebiliriz. Bunuda macun iismiyle: İçine az şeker ve bazı uyarıcı baharatlar koyup imalat fiyatını karşılarız. Bu fındık ezmesini iki kilodan bir tenekeye kadar ambalajlı olarak satarız.
Büyük ambalaj ve enaz yüzde 95 fındık oranı, stokları tüketmede bize çok yardımcı olur. Şimdi yapılan en fazla %25 hatta %15 oranlı fındıkla margarin yağı. Kimse bir kilo fındık ezmesi yemek için 4 veya 6 kilo margarin yağı yiyemez ve yemiyor. Küçük ambalajlı veaz fındıklı bir ürün bizim istediğimiz yüzbinlerce tonluk elek altı fındığı tüketemez. Devlet fındığa müdehale edip elek altı ucuz fındığın ihracını yasaklayabilir...
(Konunun devamı gelecek yazıda inşallah.)
.jpg)
